Znani gdańszczanie (część I)

Początek serii wpisów o znanych gdańszczanach.

Anna Czerwińska-Rydel, Wędrując po niebie z Janem Heweliuszem, ilustracje: Agata Dudek, Wydawnictwo Muchomor, Warszawa 2011.

https://www.muchomor.pl/

liczba stron: 96

oprawa: twarda

dla kogo: 9+

Przy której ulicy mieszkał w Gdańsku Jan Heweliusz? Czy to prawda, że spotkał się z Edmondem Halley’em? Jak przygotować piwo jopejskie? Co sławny gdańszczanin ma wspólnego z królem Janem III Sobieskim? Jak astronom nazwał swoją papugę? Jeśli nie znasz odpowiedzi na te pytania, sięgnij po pierwszy tom Trylogii gdańskiej.

Ta ciekawa opowieść o życiu i dokonaniach Jana Heweliusza pokazuje, że zainteresowania z wczesnego dzieciństwa mogą rozwinąć się w pasję badawczą. „Zastanawiałem się właśnie, skąd by tu wziąć taką długaśną drabinę, żeby do Księżyca dosięgnąć…” (s. 8) – tłumaczy tacie kilkuletni Jan swoją obecność poza domem w nocy.

Biografia napisana jest przejrzystym, przystępnym dla młodego odbiorcy językiem. Przeplatają ją informacje na temat gwiazd i dokonań znanych astronomów. Przydatny dla obserwatorów nieba może się także okazać znajdujący się na końcu publikacji Dodatek astronomiczny.

Gwiazdy są tu zresztą motywem przewodnim. Historia zaczyna się opisem styczniowego nieba w noc narodzin Jana: „Wysoko na niebie migotała Kapella, najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Woźnicy” (s. 1), a kończy się poetyckim obrazem śmierci: „Wędrował po niebie wśród planet, gwiazd i komet, odpoczywając na chmurach” (s. 84).

Niesztampowe ilustracje Agaty Dudek, bazujące tylko na kilku kolorach, nawiązują do wybranych fragmentów tekstu, ale poprzez swoją metaforyczność pozwalają na snucie dodatkowej opowieści.

Jedyną wątpliwość budzi wybór koloru fontu w informacjach dodatkowych – przy jasnym świetle niektórzy mogą mieć problemy z odczytaniem treści.

Dla młodych amatorów astronomii, dla zainteresowanych historią Gdańska oraz tych wszystkich, którzy chcą rozwijać zamiłowania swoich dzieci.

O Gdańsku

Dzisiaj trzy publikacje o Gdańsku.

Piotr i Paweł Sitkiewicz, Gdańsk na opak, opracowanie graficzne: Bohdan Butenko, Oficyna Gdańska, Gdańsk 2013.

http://oficynagdanska.pl/ 

liczba stron: 35

oprawa: twarda

dla kogo: 6+

Golas w centrum miasta, i to w dodatku z widłami! Wieżowce budowane w bok. Wielki obraz, który każdemu psuje humor, a mimo to wszyscy pragną go zobaczyć. Opis polowania na tramwaj i wskazówki, jak odróżnić miejscowych od turystów. To wszystko, okraszone zabawnymi ilustracjami mistrza Butenki oraz starymi fotografiami, znajdziemy w Gdańsku na opak.

Młodemu odbiorcy z pewnością przypadnie do gustu humorystyczny i przekorny wywód narratorski, złożony z krótkich i nieskomplikowanych zdań, a także korespondujące z tekstem i zdjęciami rysunki.

Dorośli zaś, zwłaszcza ci, którym przyszło oprowadzać po grodzie Neptuna potomstwo swoje lub cudze, docenią prawdopodobnie dość liczne, prowokujące do dialogu, zagadki i wyzwania. Dzięki temu, że dzieci szukać będą odpowiedzi, żadna wycieczka nie zmieni się w monotonny spacer.

Forma publikacji nieco w stylu retro (kartonowa okładka oraz kolorystyka w szaro-biało-czarnej tonacji) sprawia, że wędrówka przez Gdańsk może się stać także podróżą w czasie, konfrontacją obecnego z tym, co minione.

Polecam przyjezdnym oraz tym, którzy chcą się poczuć turystami we własnym mieście i potrafią od czasu do czasu przymrużyć oko. ;)

Piotr i Paweł Sitkiewicz, W Gdańsku straszy, ilustrował Józef Wilkoń, Oficyna Gdańska, Gdańsk 2014.

http://oficynagdanska.pl/ 

liczba stron: 36

oprawa: twarda

dla kogo: 6+

W Gdańsku straszy już nie tylko w nocy, ale także za dnia! Wśród turystów – popłoch, u gdańszczan – zniecierpliwienie, a policja – bezradna. Ostatnia nadzieja w detektywie Pająku… Kto jest podejrzany? Jakie tajemnice skrywają gdańskie upiory? Jak śledczy poradzi sobie z zadaniem? Czy zgadnie, kto się zakrada w ulicznych zaułkach? Ta intrygująca opowieść kryminalna dla dzieci wciąga bez reszty.

Niezaprzeczalnym atutem publikacji są ilustracje Józefa Wilkonia. Mroczne i pocieszne zarazem, niezwykle dynamiczne, a jednak niezwykle eleganckie. Z plam i kresek wyłaniają się zjawy, zwierzęta i charakterystyczne dla Gdańska obiekty architektoniczne. To prawdziwa skarbnica, tym cenniejsza, że muśnięta złotem. Ten szlachetny kruszec znaleźć bowiem można na niemal każdej stronie – albo w postaci malarskich plamek, albo w barwie liter.

Historia przyprawia o dreszcze, ale jednocześnie koi. To świadectwo zmagań detektywa Pająka, w którym przemyślenia głównego bohatera pozwalają inaczej spojrzeć na budzące strach nietoperze, strzygi i inne upiorne stworzenia. Prowadzący śledztwo jest  bowiem nie tylko spostrzegawczy, lecz przede wszystkim – otwarty na drugiego, wykazuje się wielkim zrozumieniem. Potrafi dostrzec, że inny może cierpieć i pragnąć. Daje wspaniałą lekcję empatii.

Doskonała lektura na wieczorne czytanie.

Michał Kałużyński, Zuzanna Nowak, Zaczaruj Gdańsk z Barwodziejem, Wydawnictwo Barwodziej, Gdańsk 2015.

liczba stron: 28

oprawa: miękka

dla kogo: 3–7

Kolorowanka z krótką opowieścią o Gdańsku w tle oraz kilka zadań i propozycji na stworzenie własnych ilustracji. Rozwiązując zagadki i wypełniając szkice kolorami, dziecko staje się na chwilę pomocnikiem Barwodzieja. Przy okazji poznaje legendę o Stolemie i dowiaduje się, dokąd uciekł władca mórz.

Dla dzieci, które nie mogą usiedzieć przy kawiarnianym stoliku oraz tych, którym deszcz lub wiatr uniemożliwił peregrynacje po Gdańsku i zmuszone są do pozostania w domu.